De Mindsettheorie in de klas

Ik ga een middag kijken bij groep 3 en kom in het lokaal als de les eigenlijk al begonnen is. Het valt mij op dat een deel van de kinderen nog in de kring zit en er een klein groepje aan de rechterkant van het lokaal staat, bij het raam. Ik kies een kruk van de verlengde instructietafel uit en probeer die zo stil mogelijk in de buurt van het digibord neer te zetten.

‘Ga jij vandaag naar Lefland?’ vraagt juf Wies ondertussen aan één van de jongens die nog in de kring zitten. Lefland staat in dit geval voor de leerzone, het is een term uit het werkboek mindset van het Talentenlab. Er wordt dus als het ware gevraagd of er (op dit moment) een wil is om te gaan leren. Wat de kinderen gaan leren weet ik niet en of Ivar hier inbreng in heeft ook niet.

‘Nee,’ antwoord Ivar schuchter zonder dat hij zijn juf echt aankijkt. Hij loopt richting de linkerkant van het lokaal. Daar waar nog niemand staat. Ik kijk verbaasd toe en beredeneer dat Lefland waarschijnlijk rechts gepland staat voor deze middag en dat Ivar nu richting Makkieland (de comfortzone) gaat. Maar juf Wies is nog niet klaar met Ivar.

‘Hoezo niet Ivar? Waarom ga je niet met de rest mee naar Lefland?’ En zonder dat ik het wil, gaan mijn nekharen overeind staan.

Lefland is goed! Hup, uit je comfortzone!

Wat ik mij af vraag: heeft Ivar hier een keuze, of heeft hij die eigenlijk niet? Heeft de juf ook aan alle kinderen die in het Lefland gedeelte van het lokaal staan, gevraagd waarom ze dáár zijn gaan staan? Staan ze daar omdat ze willen leren, of omdat ze weten dat ze anders ‘gedoe’ krijgen met hun juf?

En weet juf Wies dat, ook al wil ze de groeimindset bevorderen, het heel natuurlijk is om soms even niet bezig te zijn met leren? Ik bedoel, als ik bij de garage ben met mijn auto, voel ik helemaal niet de behoefte om te leren hoe de monteur mijn auto repareert. Ik ben er zelfs heel erg oké mee om lekker in mijn comfortabele-Makkieland-tijdschriften te bladeren terwijl de reparatie voor mij geregeld wordt.

‘Ik wil niet,’ antwoord Ivar op de vraag van Juf Wies. Goed zo Ivar, denk ik stiekem. ‘Maar Ivar, gisteren was je ook al in Makkieland,’ en ja hoor, daar is het oordeel van juf Wies, hoorbaar voor de hele klas. Ze bedoelt het goed, maar handig is het niet.

De groeimindset is niet goed, en ook niet fout

En juf Wies is niet de enige met een oordeel. Met de opkomst van de mindsettheorie in onderwijsland, is ook het veroordelen van de vaste mindset en de comfortzone begonnen. We moeten met z’n allen lekker groeien in de leerzone. Nou ja, vooral de kinderen. Dit idee is een valkuil waar iedereen die met deze theorie kennismaakt wel even in valt denk ik. Ja, ik ook.  Maar vraag je dan eens af:

Hoe vaak zijn wij als leerkrachten nog bezig met ons eigen leerproces? (Hoe) tonen wij onze groeimindset in de klas? Kunnen wijzelf nieuwe dingen proberen en op een ontspannen manier leren terwijl er ogen op ons gericht zijn?

Ik begrijp goed juf Wies haar best doet om de groeimindset te stimuleren bij haar leerlingen, ook bij Ivar. En dat ze haar telleurstelling over zijn keuze voor Makkieland onbewust in haar uitspraak liet horen. Gelukkig heb ik een nagesprek met haar.

Paniek hoort niet thuis in Lefland, frustratie dan wel?

In de nabespreking wijs ik juf Wies vriendelijk op haar oordeel over Makkieland en bespreken we wat het effect zou kunnen zijn. Ik wijs haar op de achtergrondinformatie die in voorin het werkboek Mindset te vinden is en in de map groei in je groep. Verder stellen we een aantal punten op die ze gaat onderzoeken rondom Ivar:

• (Met stip bovenaan) Wat wil Ivar leren? Waar liggen zijn interesses?
• Hoe ziet het leren van Ivar er thuis uit, wat kunnen zijn ouders vertellen?
• Kan het zijn dat Ivar nog leerstrategieën moet ontwikkelen?
• Wat heeft Ivar van zijn omgeving nodig om te durven leren? Op welke manier kan juf Wies laten zien dat ze zelf leert?
• Kent Ivar wel een leerzone of schiet hij direct in paniek? Weet hij dat leren frustrerend kan zijn?

Ivar in Makkieland

Wat Ivar tijdens deze middag verder deed terwijl een groot deel van de andere kinderen aan de slag gingen met pittige breinbrekers? Hij haalde zijn schouders op na de opmerking van juf Wies en ging lezen in De oppasninja. Hij heeft mij verzekerd dat dit een heel leuk boek is. Echt een boek waarvoor je naar Makkieland wil. Dus wie weet neem ik de volgende keer wel De oppasninja mee naar de garage.

Niks missen?

Het is fijn als passend onderwijs ook voor (hoog)begaafde leerlingen wordt gerealiseerd. Wij zetten ons daarvoor in. We delen elke 2 weken gratis een blog met een cadeautje.Wil je niks missen? Schrijf je in voor onze inspiratiemails.