Tijdens de kinderboekenweek 2020 staan kinderboeken over geschiedenis centraal. Het moto van dit jaar is: ..en toen? In dit blog vind je een aantal creatieve opdrachten die passen bij de hogere orde denkvaardigheden uit de taxonomie van Bloom. Eerst herhaal ik nog even de achtergrond over deze taxonomie:
Taxonomie van Bloom
Volgens de taxonomie van Bloom behoren de denkvaardigheden analyseren, evalueren en creëren tot een hogere orde dan onthouden, begrijpen en toepassen. Deze hogere orde denkvaardigheden kun je aanspreken door een ander type vragen aan leerlingen te stellen dan doorgaans gebeurt in de lesmethodes.
Let op! De hogere orde denkvaardigheden zijn niet beter dan de lagere orde. Waarom dan toch die naam? Omdat je voor de hogere orde denkvaardigheden de lagere orde nodig hebt. Vandaar dat de denkvaardigheden zo vaak in een piramidevorm geplaatst worden.
Hoogbegaafde leerlingen denken over het algemeen van nature vanuit de hogere orde denkvaardigheden. Ze analyseren wat ze horen, evalueren of een besluit wel rechtvaardig is en creëren de meest fantastische uitvindingen voor de mensheid.
Het is belangrijk om deze denkvaardigheid regelmatig aan te spreken, zo ontwikkelen ze hun talent. Het gaat ze makkelijk af, het geeft ze voldoening en het zorgt voor training. Zo worden ze er beter in!
12 Opdrachten over geschiedenis
Je vindt hier vier algemene opdrachten bij het thema geschiedenis, tien onderzoeks- en ontwerpvragen (O&O) en als afsluiting nog twee creatieve opdrachten.
Er zijn vier O&O vragen bij het tijdvak Steden en Staten (dit is de tijd aan het eind van de middeleeuwen) en twee vragen bij het thema typisch Nederlands.
Het belang van geschiedenis
Opdracht 1 Denk na over de vraag: Is het belangrijk om de geschiedenis te kennen?
En nu niet gelijk denken dat het antwoord JA is. Probeer op met een open en nieuwsgierige blik te onderzoeken waarom het antwoord ja èn nee zou kunnen zijn. Misschien maken we wel steeds dezelfde fouten omdat we hebben gehoord dat iedereen het voor ons ook al deed. Zijn we zulke sterke ‘groepsdieren’ dat we er op die manier ook bij willen horen. Een interessante gedachte om eens verder te onderzoeken, toch?
De volgende vragen kunnen helpen om een gesprek over de hoofdvraag te ondersteunen of op gang te houden:
- Moet je dan alle geschiedenis kennen? Kan dat?
- Hoe weet je wat belangrijke geschiedenis is? Kunnen anderen dat wel voor je bepalen?
- Wanneer is iets geschiedenis? Hoort dat er gisteren is gebeurd daar ook bij?
- Wat zouden we dan moeten leren van de geschiedenis? Bv. dat we niet bang hoeven te zijn voor de verschillen tussen mensen.
- Kunnen we dat niet ook leren zonder de geschiedenislessen?
- Als je de wereld om je heen ziet, heb je dan het idee dat mensen op dit moment wel iets leren van de geschiedenis?
- Wat is er nodig om echt iets te leren uit de geschiedenis lessen?
Opdracht 2 Maak een zo lang mogelijk lijst met lessen die je uit de geschiedenis kunt leren. Alles wat je verzint mag erop.
Opdracht 3 Probeer nu de lessen die bij opdracht 2 verzameld zijn te beoordelen. Welke lessen vinden jullie waardevol? Welke lessen zijn leuk? Welke lessen zijn misschien wel overbodig? Ga in gesprek.
Opdracht 4 Maak hiermee een eigen geschiedenisboekje met leuke/belangrijke/nutteloze/persoonlijke (kies maar uit) lessen. Misschien maken jullie per groepje een ander soort geschiedenisboek. Of wie weet wordt het geen boek maar een film/toneelstuk/lied/presentatie.
Steden en Staten
De late middeleeuwen is een tijd waarin de bevolking snel begon te groeien in West-Europa. De tijd van de grote steden, de pest en de gildes. Er is veel over deze tijd te lezen en te vinden op schooltv.nl of Klokhuis. Maar wat valt er te onderzoeken of te ontwerpen?
Hieronder volgen vier voorbeeldvragen. Met een beetje creativiteit heb er ze natuurlijk zo omgebouwd voor het tijdsvak waar jij het over wilt hebben!
Onderzoeken
Bij alle vragen kun je met de klas bespreken: Hoe kunnen we dat op een eerlijke manier onderzoeken? Welke methode is geschikt en hoe voeren we het onderzoek goed uit?
Vraag 1 Als wij de tekst Hebban olla vogala voorlezen aan de kinderen uit groep 2, begrijpen ze dan waar het over gaat?
Vraag 2 Met welk metselverband wordt onze miniatuur-stadsmuur het stevigst?
Ontwerpen
Vraag 3 Hoe kunnen wij als klas een meesterstuk maken voor het schoenmakersgilde / bakkergilde / weversgilde?
Vraag 4 Hoe kunnen wij het laten lijken alsof onze klas de pest heeft?
Typisch Nederlands
Wat mij betreft is de vraag: Wat vind jij typisch Nederland? al interessant. Ik denk zelf gelijk aan de inhoud van een souvenirwinkeltje. Molens, tulpen, klompen, grachten en pakhuizen, Van Gogh, Rembrandt en stroopwafels. Maar of ik mijzelf daar ook mee associeer? Niet echt geloof ik. Wat onze cultuur anders maakt dan die van andere landen, ik zou het je moeilijk kunnen vertellen. Ik zit er middenin en heb er totaal geen zicht op. Leuk om eens uit te zoeken!
Hier onder volgen nog twee vragen in het kader van onderzoekend- en ontwerpend leren.
Onderzoeksvraag 5 Welke Nederlandse woorden zijn in de afgelopen jaren verdwenen uit ons taalgebruik?
Ontwerpvraag 6 Hoe kunnen we een recent lied van Kinderen voor Kinderen meer op een Nederlands lied van ruim 100 jaar geleden laten lijken?
Fijne kinderboekenweek!
Nieuwsgierig naar de lesideeën van vorige kinderboekenweken? Bekijk ze hier:
We vinden het fijn als je onze blogs deelt. Voor veel blogs hebben we een PDF gemaakt. Je kunt dit dan downloaden en delen: de bronvermelding staat daarin.
Let op: wij hebben dyslexie en je wordt in onze teksten dus met onze imperfectie geconfronteerd 🙂 . We kiezen voor gratis veel leesvoer maken zonder extra kosten.
Niks missen?
Het is fijn als passend onderwijs ook voor (hoog)begaafde leerlingen wordt gerealiseerd. Wij zetten ons daarvoor in. We delen elke 2 weken gratis een blog met een cadeautje.Wil je niks missen? Schrijf je in voor onze inspiratiemails.