Volgehouden aandacht is één van de 11 executieve functies. In dit blog ontdek je kort wat achtergrond en geven we kort wat tips. Voor meer informatie raden we het boek: Slim maar… aan van Peg Dawson en Richard Guare.

Volgehouden aandacht in het kort

  • Vermogen om je te kunnen richten op een taak of situatie.
  • Gedragsfunctie
  • Voor de eerste verjaardag wordt de basis al ontwikkeld. (non-verbale werkgeheugen)
  • Goede ontwikkeling: Tijdens de kring rustig deelnemen (luisteren is ook deelnemen).
  • Slechte ontwikkeling: Niet aan tafel blijven zitten tijdens een maaltijd. 

Wat is het?

Volgehouden aandacht zorgt ervoor dat je kan blijven doorwerken. Uiteraard kan een onderbreking soms noodzakelijk zijn (we moeten af en toe een hapje eten), maar daarna heb je het vermogen om zo snel mogelijk weer door te gaan. Prikkels die afleiden kun je negeren, je weet je te focussen.

Bij oudere baby’s zie je het begin van de ontwikkeling al als ze keer op keer dezelfde handeling verrichten. Denk aan een balletje door een buis laten rollen, in bad water uit een beker schieten of zand door je vingers laten glijden. Het gaat dan om activiteiten die ze zelf aantrekkelijk vinden.

Door kinderen klusjes, taakjes en opdrachten te geven trainen ze hun vermogen hun aandacht vast te houden.

 

Volgehouden aandacht & Hoogbegaafdheid

 

Mijn eigen zoon viel op in groep 1 door zijn eindeloze concentratie.  In groep 4 viel mijn zoon op door zijn dagdromerij en onoplettendheid. Een veel gehoord probleem bij hoogbegaafde leerlingen. Wat gaat er mis?

Een hoogbegaafde leerling kan net als elke andere leerling met een goede of  matige volgehouden aandacht ‘spier’ op school komen. Ik schrijf spier, want deze functie kun je echt zien als bijvoorbeeld je beenspieren die je kunt trainen om 5, 10 of zelfs een marathon hard te lopen.

Helaas krijgen hoogbegaafde leerlingen wel minder kansen van ons om deze spier daadwerkelijk te trainen of te onderhouden. Want wanneer ze alles wat je in de instructie staat te vertellen al snappen, dan heeft het helemaal geen zin om je aandacht bij de les te houden. Zo kan de ‘spierkracht’ zelfs achteruitgaan.

Bevindt de lesstof zich echt in de zone van de naaste ontwikkeling voor een leerling? Mooi, want dan train je daadwerkelijk deze executieve functie.

 

5 Tips

1. Onderzoek waar de zone van de naaste ontwikkeling zich bevindt voor de leerling. Toets door en zorg eerst dat het aanbod echt op het juiste niveau is.

2. Voer de tijdsspanne geleidelijk op om de volgehouden aandacht te trainen. Hoe lang houdt het kind een taak of activiteit nu vol? Neem die tijd als basis en voeg daar steeds twee tot vijf minuten aan toe.

3. Sluit zoveel mogelijk aan bij het kind: sluit aan bij zijn interesse en zijn manier van werken/leren. Maak er eventueel een wedstrijd of spel van.

4. Blijf er bij, zorg bij het trainen voor toezicht. Herinner het kind aan de taak en moedig aan (complimenten geven is altijd een goed idee!)

5. Wees zuinig met het inzetten van een beloningssysteem. Hiermee ondermijn je de intrinsieke motivatie. Ga liever opzoek naar de motivatie van het kind zelf.

Volgehouden aandacht_specialist hoogbegaafdheid_exectieve functies2

Voorbeelden goed ontwikkelde volgehouden aandacht

  • Huishoudelijke klusjes uitvoeren zonder onderbreking.
  • Het binnenkomen van berichtjes op telefoon kunnen negeren.
  • Leesbegrip
  • Familieverplichtingen uitzitten zonder te klagen.

 

Voorbeelden slecht ontwikkelde volgehouden aandacht

  • Een spreekbeurt of werkstuk over een zelfgekozen onderwerp (het zelf dus interessant vinden) niet af krijgen of afraffelen door keer op keer toe te geven aan de afleiding.
  • Kort met een activiteit bezig zijn. Snel iets anders gaan doen. Bij de kleuters zie je kinderen vaak van hoek wisselen.
  • Moeite hebben om naar een voorleesverhaal te luisteren.

Extra

Bij volgehouden aandacht is het belangrijk te kiezen wat belangrijk is en daar moet je je dan volledig op focussen. Om dit vol te houden is de Pomodoro Techniek ontwikkeld. De benaming komt van het feit dat veel kookwekkers de vorm van een tomaat hebben (niet in mijn omgeving trouwens, ik zie toch vaak eieren).

Wat houdt de techniek in?

– Maak een lijst van je taken.
– Zet de wekker op 25 minuten.
– Werk aan je eerste taak.
– Als de wekker gaat neem je een pauze van 5 minuten.

Na drie of vier keer met de wekker werken, neem je een langere pauze.

We vinden het fijn als je onze blogs deelt. Voor veel blogs hebben we een PDF gemaakt. Je kunt dit dan downloaden en delen: de bronvermelding staat daarin.

Let op: wij hebben dyslexie en je wordt in onze teksten dus met onze imperfectie geconfronteerd 🙂 . We kiezen voor gratis veel leesvoer maken zonder extra kosten.

Niks missen?

Het is fijn als passend onderwijs ook voor (hoog)begaafde leerlingen wordt gerealiseerd. Wij zetten ons daarvoor in. We delen elke 2 weken gratis een blog met een cadeautje.Wil je niks missen? Schrijf je in voor onze inspiratiemails.

Heel fijn als je de informatie deelt!