Wat als mensen nu eens heel goed tegen psychisch trauma kunnen en dat het echte probleem is dat we zelf denken van niet?
Wees gewaarschuwd, in dit artikel ga ik de uitleg rondom trauma versimpelen. We zijn zo gewend om complex over onze menselijke psyche na te denken. Met termen als verwerking, beschadiging, doorzetten, en jarenlange therapie. De complexiteit verbloemt als het ware de mogelijkheid dat het ook anders zou kunnen zijn.
Ik wil helder maken wat er in het verleden is ervaren en wat dit te maken heeft met je beleving in het nu. Deze uitleg is simpel en kun je verderop vinden. Gek genoeg ligt voor mij in deze simpele uitleg heel helder de veerkracht en de kracht van ieder mens besloten. Alleen,
De uitleg wordt soms als te simpel ervaren
De eenvoud roept reacties op als:
‘Leg je nu de schuld bij mij of mijn kind?!’
‘Je erkent de traumatische ervaring niet!’
‘Op deze manier ontken je mijn verleden en het trauma dat ik heb opgelopen!’
‘Wil je nu zeggen dat mijn dochter dit zelf verzonnen heeft?’
Achter al deze uitspraken zit een verhaal. En natuurlijk wordt deze ervaren, gevoeld. Want zo werkt ons menselijk systeem. Middenin deze ervaring, die vaak als probleem wordt gezien, zal je de eenvoud niet zien.
Wellicht dat denken aan het woord Trauma je al in een milliseconde een lading onrust als ervaring geeft.
Overspoeld worden door je ervaring voelt niet simpel.
En er middenin zit niemand te wachten op een uitleg.
Maar wellicht kun je met nieuwsgierigheid verder lezen en de optie openhouden voor de eenvoud. Het is een uitleg, geen oplossing.
In rust kun je twee zaken onderscheiden
Ten eerste is er de heftige ervaring.Een ervaring die zeer pijnlijk of naar is geweest. Deze ervaring wordt vaak beschreven in woorden vol schrik, walging, schaamte, schuld en/of onmacht. Kenmerkend is dat deze ervaring ons denken aan overleven of levensbedreiging aanspreekt.
We denken al snel aan een situatie van een kind dat gepest is op school, opgesloten heeft gezeten of bij de gym opzettelijk met ballen is bekogeld ‘omdat je daar sterk van wordt.’ Maar wat voor de persoon in kwestie als levensbedreigend wordt ervaren is ontzettend persoonlijk. Dat vraagt geen hiërarchisch denken of oordeel van buitenstaanders (‘was dat nou echt zo erg?’). Eén keer een boze juf meemaken die kwaad is als je niet goed hebt opgeruimd, kun je als kind net zo goed als levensbedreigend ervaren en meenemen door de tijd.
Daarnaast is er de zoektocht naar verklaringen. Er zijn in het hier en nu nieuwe ervaringen waarbij (bewust of onbewust) ook ons overleef-denken opkomt. Ook al is de situatie niet levensbedreigend. We proberen te begrijpen waar deze reactie vandaan komt. We proberen een logisch verband te zien, en wijzen daarbij soms naar gebeurtenissen in ons verleden.
Hier komt het begrip psychisch trauma om de hoek kijken
Een term die wordt omschreven als letsel dat wordt opgelopen door een schokkende gebeurtenis. Alsof de ervaring daadwerkelijk mentaal iets kan beschadigen of zijn littekens kan achterlaten op een vergelijkbare manier als fysiek letsel.
Vanuit de relatief nieuwe psychologische principes (de 3 Principes, voor het eerste geformuleerd door Sydney Banks) wordt gezien dat dit laatste niet mogelijk is. Er wordt daarmee geen enkele ervaring ter discussie gesteld, geen enkele ervaring wordt afgedaan als onzin of onwaarheid! Laat dat helder zijn.
Die ervaringen zijn er geweest.
Wanneer het misgaat is als we in het verleden gaan zoeken naar een verklaring voor een ervaring in het heden. En dat is waar de eventuele hulp en therapieën vaak de verkeerde afslag nemen.
Trauma is geen ding dat ergens in ons huist
Psychisch trauma is wanneer we na een vaak zeer heftige ervaring waarin overleef-denken opkwam, onze oude reactie blijven herhalen via ons denken. Daar hebben we in het hier en nu last van.
Ons denken is HET creatieve proces waardoor wij alles in ons leven ervaren. Denken is de manier waarmee ons leven vorm krijgt. Wij zullen altijd alleen maar ons denken kunnen ervaren, en niets anders. Ons brein vertaalt het denken (waar wij niet voor verantwoordelijk zijn) in een passende fysieke sensatie.
Daar kan nog een laag angst, schaamte en verdriet bij komen als je in de oude definitie gelooft. Als je denkt permanent beschadigd of kapot te zijn. Wat verlichting kan brengen is een diep weten dat geen enkele ervaring, ook niet het opkomen van een herinnering, iets over jouw mentale gezondheid zegt. Een diep weten dat het verleden niet hier is, maar ons denken een nieuwe ervaring creëert in dit moment.
Zoals Sydney Banks schreef:
The traumatic experience was real then, but now it is only an illusion from the past carried through time via thought.
Daarmee wordt de ervaring niet ontkend. Er wordt geen schuld neergelegd en er wordt ook niet beweerd dat het ‘maar’ een illusie is. Hiermee wordt simpel uitgelegd wat er gebeurt, meer niet.
Elke ervaring, elke gevoelssensatie gaat een keer voorbij. Daar hebben we geen verklaringen voor nodig, geen gesprekken over het verleden, geen ‘geef het een plekje’, geen herprogrammering.
Dat mijn kind af en toe heftig moet huilen en opnieuw in paniek is, betekent niet dat dit een probleem is. Laat ik daar vooral geen oordeel over hebben. En ik wil geen gesprek meer over verklaringen voor deze ervaring in het hier en nu. Ik wil als ouder helder blijven en erbij zijn met liefde. Ik hoef zijn buien niet te verklaren. Ik hoef er alleen maar voor hem te zijn. Dit zal af en toe gebeuren en zijn veerkracht zal hem altijd als een soort bungeejump koord weer terug naar zijn welzijn trekken. Hoe mooi is dat!
Wat als mensen nu eens heel goed tegen psychisch trauma kunnen en dat het echte probleem is dat we zelf denken van niet?
Laten we stoppen met onze ervaringen te managen.
Laten we stoppen met onze kinderen het signaal te geven dat dit überhaupt mogelijk is.
Laten we vertrouwen in de veerkracht waar we allemaal mee zijn geboren.
Meer inzicht?
Wil je daar echt dieper inzicht in opdoen en leren werken aan implementatie? Kijk dan vooral bij onze Vervolgopleiding Rolversterking.
We vinden het fijn als je onze blogs deelt. Voor veel blogs hebben we een PDF gemaakt. Je kunt dit dan downloaden en delen: de bronvermelding staat daarin.
Let op: wij hebben dyslexie en je wordt in onze teksten dus met onze imperfectie geconfronteerd 🙂 . We kiezen voor gratis veel leesvoer maken zonder extra kosten.
Niks missen?
Het is fijn als passend onderwijs ook voor (hoog)begaafde leerlingen wordt gerealiseerd. Wij zetten ons daarvoor in. We delen elke 2 weken gratis een blog met een cadeautje.Wil je niks missen? Schrijf je in voor onze inspiratiemails.