Deze week hoorde ik onder andere deze vijf uitspraken die als waarheid werden gebracht:

• Iedereen wil tegenwoordig een ‘special snowflake’ zijn;
• Je moet wel consequent zijn;
• Elke ouder wil of denkt dat hun kind hoogbegaafd is;
• Ze (de hoogbegaafden) moeten wel met de maatschappij kunnen omgaan;
• De problemen die hoogbegaafde leerlingen maken zijn te herleiden tot de thuissituatie.

Dit zijn allemaal oordelen. De eerste hoorde ik in de opleiding die ik zelf volg, de andere vier oordelen werden overtuigend besproken in diverse scholingsgroepen van (aankomend of reeds geslaagd) specialist hoogbegaafdheid.

De ‘iedereen wil tegenwoordig een ‘special snowflake’ zijn’ komt natuurlijk dicht in de buurt van een opmerking als: elke ouder wil of denkt dat hun kind hoogbegaafd is. Er ligt een verwijt in dat ouders van hun kind een ‘special snowflake’ willen maken.

Ik vermoed dat iedereen wel eens bewust of onbewust een claim heeft gedaan op het ‘special snowflake’ status. Dat het bij jou anders is en je dus iets anders nodig hebt of vindt dat bepaalde rechten of regels voor jou zouden moeten gelden. Privé of in je werk. Ik heb dit in ieder geval vele malen gedacht. Ik ben dus ook een special snowflake 🙂

De maatschappij staat op dit moment bol van de bijzonderheden en uitzonderingen. We vormen vele aparte groepen en namen voor die groepen. Denk maar aan de grote diversiteit die aan het ontstaan is omtrent:

• Seksuele voorkeur of geaardheid
• Gender en genderneutraliteit
• Politieke voorkeur
• Vaccinatie voor- en afkeur
• Onderwijsvormen
• Woonvormen
• Relatievormen
• Eet voorkeuren: wat eet je wel of niet
• Gezondheid: fysiek of mentaal, vele labels
• Religie, geloof en spiritualiteit

Deze diversiteit komt dus het klaslokaal binnen. Dat zijn niet ‘de ouders’ die daar schuldig aan zijn, dat is wat het is en feitelijk geen enkel probleem. Onze reactie daarop kan wel het verschil gaan maken: wat wij hierover denken, welk verhaal wij ervan maken en het verhaal vervolgens gaan delen met anderen.

We creëren dan spanning. Je gaat met 1-0 achterstand in het gesprek met ouders. Want alleen vanuit ontspanning ervaar je een helderheid (wijsheid) die tot betere samenwerking, oplossingen, begrip, inzichten, werkplezier en welbevinden leidt.

We pretenderen in de klas dat we diversiteit omarmen. Iedereen moet omgaan met de hele maatschappij (ook de hoogbegaafde leerling). Maar simpel gezegd: we omarmen niet.

We leggen ons organisatorisch, cultureel (iedereen gelijk onderwijs), financieel en praktisch allerlei voorwaarden op. En daarna zeggen we: maar we omarmen alle diversiteit 🙂 …..ja, onder voorwaarden dus. Wat we veel meer omarmen is: het moet praktisch werkbaar blijven met een groep, het moet betaalbaar blijven en het moet controleerbaar blijven.

En dan gaat het schuren en wringen. We zoeken een zondebok dat onder de voorwaarden de diversiteit niet voldoende wordt erkend of uitgevoerd. Schuld van de ouders? De leerkracht?

Als we hebben aangeleerd dat eerst van alles ‘moet’ en daarna pas de aandacht voor de behoefte ‘wat we willen’, dan gaan we per definitie tekortschieten in wat we willen. Er is namelijk altijd weer iets te bedenken wat eerst moet. Dat ‘willen’ sneeuwt onder: en de special snowflake (de diversiteit) verdwijnt ook onder een dik pak sneeuw.

Dit is thuis ook herkenbaar. Als je een druk gezinsleven hebt, hoeveel tijd blijft er over voor wat je zou willen? Er is altijd wel iets wat nog moet. Denken we.

We zien dus dit: de ouders willen iets en de leerkrachten ervaren een nog meer moeten. Het is een geautomatiseerde reactie geworden: een behoefte wordt verteld en een ‘ik moet nog meer doen’ wordt ervaren.

Als je een ‘moeten’ ervaart, dan is het logisch dat er spanning ontstaat, waar je van alles aan gaat doen om dat gevoel weg te krijgen, te ontladen. We gaan dan dingen doen, die juist voor nog meer spanning gaan zorgen: denken, analyseren, piekeren, verhalen maken, gelijkgestemden zoeken, bewijs zoeken voor je gelijk of voor de onmogelijkheid. En ruzie maken 🙂

Je hebt geen last van de vraag van ouders. Je hebt last van de spanning die je creëert op de vraag. En dan staat er maar één ding te doen: ontspannen. Hoe doe je dat? Door alleen dit te beseffen: er wordt nu iets ervaren. Maak het niet persoonlijk. Sta stil en realiseer alleen: er wordt nu, in dit moment, iets ervaren. Doe niks, vind niks, oordeel niks, verklaar niks. De ervaring is er gewoon, meer niet. Ontsla per direct ‘de zoeker’ in je die een probleem ziet en aan het werk wil 🙂 Biologisch gezien zijn we in 90 seconde van de spanning af, tenzij we toch iets gaan doen met de ervaring.

Je gaat nooit ontspanning vinden als je van alles gaat vinden over de ouders. Mijn advies: stop binnen het schoolteam om tegen elkaar te zeggen dat ‘alle ouders willen dat hun kind hoogbegaafd is’. Of elk ander oordeel. Wie weet, ontvouwt dan heel gemakkelijk waar behoefte aan is en wat de beste volgende stap is.

Dit is fijn voor de ouders, fijn voor de leerlingen en zeker zo fijn voor jou en het schoolteam. Het levert je ontspanning op. En vanuit ontspanning volgt een helderheid, waardoor precies iets in je opkomt wat er nodig is in het moment. Dat is wijsheid en precies genoeg.

Dit is niet moeilijk en dit hebben we allemaal ook in ons leven ervaren. We kunnen dit allemaal: we zijn dus allemaal een special snowflake 🙂

Heb je na het lezen van dit blog iets van: mmm, zijn er meer oordelen die een rol kunnen spelen in mijn werk, waardoor ik stress, spanning, weerstand, vermoeidheid, geen draagvlak of werkdruk ervaar?

Of heb je zelfs een specifieke opdracht als specialist hoogbegaafdheid, HB coördinator of talentconsulent die ervoor moet zorgen dat het hele team aan de slag gaat met passend onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen, maar ze willen niet en je denkt dat je daar last van hebt?

Dan kun je het ons laten weten. Mail ons: info@specialisthoogbegaafdheid.nl

Niks missen?

Het is fijn als passend onderwijs ook voor (hoog)begaafde leerlingen wordt gerealiseerd. Wij zetten ons daarvoor in. We delen elke 2 weken gratis een blog met een cadeautje.Wil je niks missen? Schrijf je in voor onze inspiratiemails.