Onze cursisten mailen ons casuïstiek uit de praktijk. Zo kreeg ik onlangs een goed uitgeschreven casus. Ik ga niet de volledige casus neerzetten, maar wil er één opmerking uitlichten. Het is namelijk een situatie die ik vaak tegenkom in de praktijk. Ik denk dat dus meer mensen hiermee worstelen.
Casus:
“Onze school werkt sinds dit schooljaar met DHH. Vorig jaar zijn alle leerlingen gescreend en hebben we alle kinderen, die uitkwamen in de eerste lijn, tijd gegeven en begeleiding van een plusklasleerkracht. Bij de diagnostiek hebben we het doortoetsen overgeslagen. Dit is toen besloten in ons overleg.
We hebben een grote school met leerlingen die cognitief sterk zijn. Er komen steeds meer leerlingen bij de plusklas die, denken wij, ook in de klas begeleid kunnen worden met uitdagend werk.
Onze school heeft vragen over het doortoetsen, omdat we denken dat dan ons hele onderwijs gaat veranderen en het organisatorisch niet goed uit te voeren is, qua tijd.”
Mijn antwoord hierop was:
“Ja, die conclusie trek ik ook wat betreft het gedeelte: je onderwijs gaat veranderen. Dat is ook precies je opdracht als school: passend onderwijs bieden.
Je kunt niet je onderwijs gaan inrichten op 30% van de kinderen, door een remmende leerlijn te bieden voor de andere 70% cognitieve sterke leerlingen.
De cognitieve sterke leerling is blijkbaar je grootste leerling populatie: of je nu wilt of niet.
Het gaat je tijd besparen door je standaard in de klas op ‘hoger niveau’ in volle breedte in te voeren: de 1e leerlijn compact en verrijkt wordt de standaard. Dit doen sommige scholen al. En in je groep blijft dan nog een klein groepje over die op een andere leerlijn zit.”
Het inspireert mij om hier verder over te schrijven.
We denken dat het organisatorisch niet goed uit te voeren is, omdat het meer tijd gaat kosten.
Maar heb je wel eens afgevraagd hoeveel tijd het leerkrachten kost, als ze een grote groep leerlingen niet het passende onderwijs bieden die de leerlingen nodig hebben?
Hoeveel tijd kost:
- het ongewenste gedrag van leerlingen in de klas die kan ontstaan en aandacht vraagt?
- de klagende ouders die op den duur gezien worden als veeleisend of pushende ouders?
- de interne zorggesprekken die maar blijven terugkomen?
- het ziekteverzuim van de leerkracht die met de handen in het haar zit om het goed te willen doen maar het blijft maar schuren en wringen?
- de tijd die gestoken wordt in scholing om gedrag- en leerproblemen op te lossen?
- de tijd die gestoken wordt in de bovenbouw om de leerling nog gemotiveerd te krijgen?
- die ongemotiveerde of onderpresterende leerling afleveren aan het VO voor de volgende docent?
Terwijl bijna in elk schoolbeleid staat dat elk leerling mag leren, talent ontwikkelen en met welbevinden op school mag zijn. Heb je nagedacht hoe je dit wilt waarmaken als je de leerling een remmende leerlijn biedt?
Ik maak even een stapje verdieping. Daarna kom ik weer terug naar de praktische realiteit.
Wat we nu zien in het onderwijs is dat het op meerdere plekken schuurt en wringt. Bepaalde leerlingen spiegelen dit ook terug in gedrag.
We gaan vervolgens aan de slag met het gedrag. We proberen dit te individualiseren, te analyseren, te veroordelen, te diagnosticeren, te medicaliseren en te fixen met een grote psychologische en/of psychiatrische speeltuin. We kunnen veel tijd besteden in die speeltuin.
Maar let op. Wat ongemerkt en in alle onschuld in dit proces van die speeltuin ook gebeurt: we verdwalen. We hebben van nature een oneindig potentieel om precies te doen wat nodig is in het moment. Iedereen. Ook de leerlingen. De leerlingen laten dus in hun gedrag ook zien, precies wat nodig is in het moment. Maar we verdwalen in een psychologische speeltuin gericht op die individuele leerling.
We vertrouwen en merken niet meer op dat er een potentieel is die iets laat zien: niet over de leerling zélf, maar over het geheel: het onderwijsaanbod.
In plaats van verdwalen in een psychologische speeltuin kunnen we ook weer afdwalen oftewel teruggaan naar het vertrouwen. Daar komen we verder mee. En dat kan je doen door één praktische en werkbare vraag jezelf als school te stellen bij een volgende hardnekkige situatie van gedrag:
‘Maar stel nou dat de leerling (of leerlingen) van nature een oneindig potentieel heeft, die zijn of haar gedrag prima kan afstemmen op de omstandigheden. Wat zegt dit gedrag dan over de omstandigheden in de school of in ons onderwijsaanbod?’
Oftewel: wat vertelt dit gedrag over het systeem? Kunnen we het uitgangspunt kiezen om te zeggen: het gedrag vertelt niet iets over de leerling; het gedrag spiegelt iets over wat schuurt en wringt in het systeem.
Als we dan stil worden, weten we wat er nodig is. Er komt met deze vraag genoeg wijsheid naar boven. Negeer je die vervolgens met woorden als ‘ja, maar daar hebben we geen tijd voor’, dan neemt ons intellectueel het over en blijven we hetzelfde doen. Dan moeten we ook niet gek staan te kijken, dat we water naar de zee blijven dragen en het daarmee heel druk blijven houden.
Dan nu terug naar de praktische realiteit.
Besef dat de huidige standaard leerlijn ook maar een bedacht concept is. Het concept is bedacht voor de meerderheid van de groep: vmbo-tl niveau. Daar zijn vervolgens methodes op geschreven. Maar het blijft de verantwoordelijkheid van de school om te kijken of dit wel passend onderwijs is binnen de school. Als jouw meerderheid van de groep anders is, dan staat het je niet alleen vrij maar is het ook het recht van alle leerlingen dat er een andere leerlijn wordt aangeboden.
Ga daar maar een keer voor zitten. Dat kost één keer tijd en daarna bespaart het je tijd. Echt waar.
En wat nog veel waardevoller is het resultaat: je ziet weer de vrolijke, nieuwsgierige, gemotiveerde en leergierige leerlingen die ze van nature ZIJN. Daar hoef je dan helemaal niks meer aan te doen en niks meer aan te fixen: dat is aanwezig in elk kind.
Daar wordt elke ouder en leerkracht automatisch tevreden van.
We vinden het fijn als je onze blogs deelt. Voor veel blogs hebben we een PDF gemaakt. Je kunt dit dan downloaden en delen: de bronvermelding staat daarin.
Let op: wij hebben dyslexie en je wordt in onze teksten dus met onze imperfectie geconfronteerd 🙂 . We kiezen voor gratis veel leesvoer maken zonder extra kosten.
Niks missen?
Het is fijn als passend onderwijs ook voor (hoog)begaafde leerlingen wordt gerealiseerd. Wij zetten ons daarvoor in. We delen elke 2 weken gratis een blog met een cadeautje.Wil je niks missen? Schrijf je in voor onze inspiratiemails.
You nailed it! Zelden zo’n scherpe analyse gelezen. Ik heb een theorietje ontwikkeld, namelijk dat er voor elk probleem een verdienmodel wordt opgezet. Om de (zogenaamde) probleemkinderen worden procedures opgezet en uitzonderingsgevallen wordne voorzien van een “potje”. Het begint al bij dyslexie. Maar ook de zorgcoördinator en de orthopedagoog en het IQ-testcentrum krijgen op één of andere manier altijd betaald voor hun werk. Hoe ze het klaarspelen? Ziekteverzuim, ook zo’n verdienmodel. Hoeveel geld kost een MDO? Etcetara etcetera. Inderdaad kost het allemaal natuurlijk wel ontzettend veel tijd, alleen al in de vertraging in de klas. Nog los van de psychische problematiek die uiteindelijk klauwen met geld kost. Dus het adagium van “We hebben er geen tijd voor” is een holle leuze. Want daar waar geld verdiend wordt aan andermans (of beter gezegd zelfbedachte) problemen daar is er geen behoefte om het echte, onderliggende probleem eens te adresseren. Daar incasseert men en men houdt zijn mond. Zo cynisch is het wel. Aan problemen wordt geld verdiend.
Ha Lex, dankjewel voor deze enthousiaste reactie :-). Ik kan me voorstellen dat jij dit soort situaties volop herkent. We blijven het scherp houden en meestal op individueel niveau her en der te verbeteren. Wie weet komt dit een keer goed voor het geheel.