Ouders de ware plaag van onderwijs

De afgelopen weken ontvingen we verschillende mails van ouders. Deze mails waren een noodkreet. De ouders lopen vast in passend onderwijs voor hun (hoog)begaafde sensitieve kind. De grootste zorg bij deze ouders is: het (flink) achteruit gaan van het welbevinden van hun kind en het tot stilstand komen of zelfs achteruit gaan van de ontwikkeling van hun kind.

In deze periode gaat toevallig ook de Youtube video rond van Pieter Derks. Een video van 4,5 minuut, waarin gesteld worden dat de ware plaag van het onderwijs niet de personeelstekorten zijn of grote klassen, maar de ouders. Er volgt een applaus op deze zin vanuit de zaal.

De ouders zijn de ware plaag van het onderwijs.

Het is humoristisch bedoeld met een knipoog naar de werkelijkheid, omdat dit vaak wordt ervaren binnen het onderwijs. Je kunt de video hier bekijken: Pieter Derks. 

Ik word hier stil van. Niemand wil deze situatie: leerkrachten niet, leerlingen niet en ook de ouders niet. De geschetste situatie ‘ouders zijn de plaag van het onderwijs’ kost negatieve energie van iedereen. Maar nog meer schrijnend is het feit dat we geen stap verder komen met deze overtuiging en dit gevoel.

Ik wil in dit blog niet alleen tot begrip komen, maar vooral bereiken dat er inzicht komt. Een inzicht levert ruimte op om andere antwoorden te vinden of te horen, waardoor we weer verder kunnen.

Hiervoor wil ik je het volgende vragen.

Lees met een open mind en lees heel rustig.

Er staat namelijk veel in deze tekst om te doorgronden.
De tekst is bedoeld om te laten resoneren, iets te raken in jou.
Neem de tijd.
Lees het gerust over een tijdje weer.

Of luister rustig en met een open mind naar het audio bestand: dan breng ik mijn boodschap sprekend over.

Ouders versus leerkrachten

Hoe komt deze overtuiging tot stand: ouders zijn de ware plaag van het onderwijs?

Ik vroeg dit aan ouders en aan leerkrachten. Samengevat kreeg ik onder andere onderstaande antwoorden.

Ouders geven bijvoorbeeld aan:

1. niet echt luisteren van leerkracht
2. te weinig tijd om echt in gesprek te komen
3. dominante gesprekstoon bij leerkracht
4. het is al besloten
5. er is geen of onvoldoende kennis
6. mijn kind wordt niet gezien: zoals het thuis is
7. mijn ervaring wordt niet serieus genomen, ik ben maar een ouder
8. prioriteit ligt ergens anders: andere kinderen
9. ik heb het beste voor met mijn kind
10. ik begrijp de leerkracht wel, maar..
11. curling teaching: leerkracht durft niet los te laten
12. onmacht ontstaat bij me: mijn kind is zijn motivatie en welbevinden kwijt
13. al zoveel vruchteloze gesprekken gehad, ik weet niet meer hoe nu verder
14. er wordt getwijfeld aan wat ik zie of weet
15. er moet zoveel in het onderwijs waar niet de behoefte ligt van mijn kind
16. het is wringen om in dit onderwijs systeem iets passend te maken
17. ik voel me een ware plaag voor de leerkracht

Leerkrachten geven bijvoorbeeld aan:

1. niet echt luisteren van de ouder
2. te weinig tijd om echt in gesprek te komen
3. dominante of eisende gesprekstoon bij de ouder
4. er is (multidisciplinair) afstemming geweest
5. hier ben ik niet voor opgeleid (handelingsverlegen)
6. mijn leerling wordt niet gezien: zoals het op school is
7. mijn ervaring wordt niet serieus genomen als professional
8. niet uitvoerbare verzoeken in een (te grote) klas
9. ik heb het beste voor met mijn leerling
10. ik begrijp de ouder wel, maar..
11. curling parenting: ouders durven niet los te laten
12. onmacht drijft me: de leerling is ongemotiveerd en het welbevinden gaat achteruit
13. al zoveel vruchteloze gesprekken gehad, ik weet niet meer hoe nu verder
14. er wordt getwijfeld aan wat ik zie of weet
15. er moet zoveel anders van de ouder, maar is dit de behoefte van mijn leerling
16. het is wringen om in dit onderwijssysteem iets passend te maken
17. de ouder is een ware plaag voor het onderwijs

Vergelijk de twee rijtjes eens. Wat zie je? Welke inzichten krijg je? Zie je dat veel (dezelfde) gedachten worden gecreëerd om tot de overtuiging én het gevoel te komen: de ouder is een ware plaag voor het onderwijs. We bouwen het samen op.

Als we het samen opbouwen, kunnen we het ook samen afbreken.

Begrip versus inzicht

Als we stil worden, weten we dat de leerkrachten én de ouders niet een plaag zijn. De leerkrachten zijn gewoon leerkrachten en de ouders zijn gewoon ouders, die allebei het beste proberen te doen in het moment voor het kind.

En het beste doen in het moment is…. een inzicht.

Het gaat niet over om dit te begrijpen maar om dit werkelijk in te zien. Dit kan in een flits worden beseft en het kan ook zomaar jaren duren. Bij de leerkracht of bij de ouder.

Ter verheldering nog een keer uitgelegd.

Zowel ouders als leerkrachten zeggen vaak genoeg: ik wil het beste voor het kind. Helaas zeggen we dit te vaak met de toon van een ’tegeltje aan de wand’.

Het wordt niets meer dan een mooi tegeltje aan de wand. We begrijpen het. Maar het brengt ons niets. We zien niet werkelijk wat dat ‘beste’ dan is. Wat doet die leerkracht dan dat het beste is voor het kind? Wat doet die ouder dan dat het beste is voor het kind?

Wat kan ons helpen om verder te komen dan begrijpen?

Laten we beginnen met waarom we verder moeten komen dan elkaar begrijpen.

We willen graag dat de ander ons begrijpt.

Maar.

Zodra de ander ons begrijpt, denken we klaar te zijn. We nemen dan direct de stap tot oplossingen en afspraken maken. Want dan kunnen we lekker snel door naar alles regelen: dit is resultaatgericht en we voelen ons daar goed bij. Althans dat denken we. Actie = goed. Dat denken we.

We doen dus ons best om de ander ‘ons’ te laten begrijpen. Want dan kunnen we actie ondernemen.

Maar dan volgt mijn vraag. Verandert er ook duurzaam iets? Of komt alles op bepaald moment weer terug als een plaag?

Voorbeeld.

Je kunt als leerkracht begrijpen (met logisch denken) dat een slimme leerling meer uitdaging nodig heeft. Maar als je tegelijkertijd gedachten en gevoelens hebt die de noodzaak en essentie niet laten doordringen, dan is de kans groot dat er in wezen niets verandert. Je geeft een uitdaging als de Rekentijger en je denkt dat het is opgelost. 

Maar wat als je merkt dat het wringt, dat het ongemak weer om de hoek komt kijken? Dit is eigenlijk prachtig. Dit is namelijk een signaal dat er een inzicht nodig is. Dat we verder moeten komen dan begrijpen of dat mooie tegeltje aan de wand.

Je kunt als leerkracht een inzicht krijgen waarom een slimme leerling meer uitdaging nodig heeft. Je hoort iets in een gesprek, waardoor er echt een kwartje valt. Je gedachten en gevoelens gaan 180 graden draaien: je doorziet de noodzaak. Je weet dat een boekje Rekentijger geven ‘pappen-en-nathouden-is’. Je gaat schoolbreed een betekenisvol curriculum realiseren voor (hoog)begaafde leerlingen op je school en vraagt aandacht voor de deskundigheidsbevordering van het schoolteam. 

Wat is er nu anders bij een inzicht versus begrijpen? Wat gebeurt er bij een persoonlijk inzicht krijgen in ons zelf inclusief ‘het kwartje valt’ gevoel?

Het wezenlijke verschil is: met een inzicht verandert er iets van binnen in jou. Je maakt niet het kader of perspectief van de ander breder, maar je maakt je eigen kader of perspectief breder.

Als er iets in jou verandert, ga je meer of andere dingen zien en ervaren. Er ontstaan nieuwe antwoorden. Pas dan wordt het tijd om na te gaan denken over oplossingen of iets te gaan doen. Niet eerder.

Je oplossingen en acties worden duurzaam. Het lost de plaag op.

Inzicht vinden

Veel oplossingen of afspraken, die zonder inzicht gemaakt worden voor vraagstukken als passend onderwijs, werken matig of niet. Dit levert een frustrerend gevoel op: het is niet goed genoeg, het werkt tijdelijk. De herhaling, dat het mis loopt, vormt een overtuiging. Er ontstaat een ware plaag 🙂

Dit is ook meteen een goede maatstaf: werkt de oplossing of afspraak matig of niet, dan is de kans groot dat je een inzicht mist. Aan jou om dat inzicht te vinden of te horen. Besteed minder aandacht aan het feit dat de ander ‘jou’ moet begrijpen.

Een mooie formule is het volgende: informatie x helderheid = kwaliteit van je resultaat.

Wat bedoel ik daarmee?

Alleen informatie is niet genoeg om tot duurzame resultaten of oplossingen te komen. Ook jouw helderheid oftewel jouw inzichten dragen bij aan de kwaliteit van resultaten en oplossingen. Als jij meer helderheid of inzicht krijgt, dan mag je erop vertrouwen dat ook de oplossingen en resultaten beter worden. Echt.

Hieronder een plaatje om dit in beeld te brengen.

Suggesties tot inzicht

Hoe ga je inzichten vinden om duurzame oplossingen te realiseren?

Hierover besteden we graag aandacht aan in de opleiding.

In dit blog vier suggesties die de richting aanwijzen voor het verkrijgen van inzicht:

• realiseer dat het lastig is om inzichten te krijgen als je tegelijk bezig bent met het bedenken van je antwoorden of jouw eigen standpunt in een gesprek
• realiseer dat luisteren om te begrijpen je de informatie van de ander in je eigen kaders stopt: je gaat de informatie passend maken binnen je eigen kader (geen verandering)
• realiseer dat luisteren om inzichten te krijgen je het kader en perspectief van de ander nodig hebt om de informatie die je hoort te doorgronden: er ontstaat iets nieuws in jou, verbreding van je eigen kaders (wel verandering)
• leer weer te luisteren naar het goede gevoel (het gevoel dat het kwartje bij jou valt), want de kans is groot dat je dan bij een inzicht zit

Bracht dit jou een inzicht? Kom anders gerust meer of andere inzichten ophalen in onze opleiding, je bent van harte welkom 🙂

Niks missen?

Het is fijn als passend onderwijs ook voor (hoog)begaafde leerlingen wordt gerealiseerd. Wij zetten ons daarvoor in. En we delen elke 2 weken gratis informatie en blogs. Wil je niks missen? Schrijf je in voor de nieuwsbrief.