Organisatie is één van de 11 executieve functies. In dit blog ontdek je kort wat achtergrond en geven we kort wat tips. Voor meer informatie raden we het boek: Slim maar… aan van Peg Dawson en Richard Guare.
Organisatie in het kort
- Vermogen om een systeem te bedenken en te gebruiken
- Denkfunctie
- De ontwikkeling start tussen de voorschoolse periode en de onderbouw
- Goede ontwikkeling: Een drie gangen menu op tafel krijgen.
- Slechte ontwikkeling: Ontdekken dat de schone sokken op zijn (nee, ze hangen ook niet aan de waslijn…)
Voorbeeld uit de klas
Als je laatje nog vol zit met belangrijke schoolspullen (denk aan potloden, een gum en wat schriften), heeft het dan zin om ermee naar de prullenbak te lopen?
Tom denkt van wel.
Ik snap ook wel dat die verzameling puntenslijpsel eruit moet (waarom zit dat überhaupt in een laatje?) maar ik snap werkelijk niet hoe hij dat gaat aanpakken.
Ik kijk geamuseerd toe.
Zo nu en dan is het echt nodig om laatjes uit te ruimen (tip: laat de kinderen altijd een plastic zak in hun luizenzak bewaren, zo nemen ze die stapels papier makkelijk mee naar huis)
Deze jongen heeft duidelijk wat hulp nodig. En laat dit nou net iets zijn wat ik heerlijk vind!
Stapeltjes maken, ordenen, uitzoeken, systeem aanbrengen.
Ik kijk nog steeds toe. Hij houdt nu net voor de prullenbak stil. Hij aarzelt en zet dan zijn laatje op de grond.
Wat zou hij nu denken?
Zo te zien heeft hij het probleem in de gaten, want hij begin zijn schrijfspullen uit zijn laatje te halen.
Waar hij die laat?
Op de grond, super handig!
Nu kan hij zijn laatje boven de prullenbak omkieperen. Ondertussen heb ik zijn stapeltjes op het tafeltje bestudeerd en zie er nog geen logica in. Dit kan natuurlijk aan mij liggen, want logisch denken kan deze jongen prima.
Misschien dat we gewoon een ander systeem hanteren.
Hij komt mijn richting op voor de volgende fase van het opruimen, het bestuderen van een foto. Op de foto zie je een opgeruimd laatje. Zo moet het er uit komen te zien.
Hij bestudeert de foto en kijkt zijn tafel rond.
“Wat is er?” vraag ik.
“Ik weet niet waar mijn potloden zijn gebleven.”
Wat is het?
Organiseren vraagt van je om systeem aan te brengen in wat je doet. Denk aan het opruimen van je spullen, het doen van het huishouden, je agenda bijhouden of een verhuizing regelen.
Niet alleen het uitdenken van een systeem hoort erbij, ook het naleven ervan is onderdeel van de executieve functie organiseren.
Als dit goed lukt, merk je vaak dat je stress afneemt. Je werkt meestal een stuk efficiënter met een goed systeem.
Organisatie & Hoogbegaafdheid
Organisatie is een denkfunctie. Het gaat over het zelf uitdenken van een systeem. Het gaat dus NIET over het meewerken aan de organisatie van een ander.
Zolang een hoogbegaafd kind inziet waarom het handig is om je spullen snel te vinden of om het gemaakte werk bij elkaar te verzamelen. Dan zal hij zeker in staat zijn hier een manier voor te verzinnen. Maar laat hem echt zijn eigen manier verzinnen en uitproberen. Gaat het mis? Begeleidt dat het bijstellen van de organisatie. Hier wordt geleerd!
4 Tips
- Bedenk samen met het kind een systeem. Bespreek dit in details. Hoe ziet bijvoorbeeld een goed bijgehouden agenda eruit, of een opgeruimd bureau?
- Maak een checklist voor het systeem of neem een foto van het resultaat (een opgeruimd bureau, een ingepakte sporttas).
- Help het kind om het systeem in stand te houden door, zeker in het begin, te ondersteunen bij het uitvoeren (stukje planning en prioritering). Zie jezelf als een coach. Uiteindelijk check je alleen af en toe nog (samen!) of het systeem loopt.
- Als een systeem niet goed loopt, kijkt dan niet alleen naar de manier waarop het kind werkt. Kijk ook eens kritisch naar het uitgedachte systeem. Wellicht zijn daar verbeterpunten te vinden.
Voorbeelden goed ontwikkelde organisatie
- Goed in spelmaterialen geordend opruimen (denk aan de materialen die bij een ingewikkeld bordspel komen kijken)
- Overzichtelijke aantekeningen kunnen maken in de les.
- Leesbegrip
- Hou eigen weektaak goed bij
Voorbeelden slecht ontwikkelde organisatie
- Speelgoed achterlaten in de speeltuin.
- Schoolbrieven regelmatig kwijtraken.
- Sportattributen steeds opnieuw kwijt zijn.
Extra
Nog even over opruimen gesproken, weten jij wat je allemaal in de kast hebt staan? Of denk eens aan het magazijn op school, wat staat daar allemaal in?
Je spullen organiseren is niet niks. Zeker niet als je het, zoals op school, met meerdere mensen voor elkaar moet krijgen.
Het verbaast mij dan ook niks dat het boek van Marie Kondo zo’n hit is geworden.
Het opruimsysteem van Marie in het kort:
1 Zorg dat je ziet wat je in huis hebt.
(Ja, je trekt dus letterlijk alles uit de kast. Zelf nog nooit gedaan, heeft iemand hier ervaring mee?!)
2 Vraag je bij elk voorwerp af of het je een goed gevoel geeft. ‘Does it spark joy?’ Zo ja, dan mag het blijven. De rest gaat je huis uit.
(Mijn eigen toevoeging: mag het wel weg als je er een foto van hebt? Zo ging dat hier met de babykleertjes)
3 Geef alles wat overblijft een vaste plek
4 Hou je aan je systeem
Nu jij!
(Tip voor een nuttige studiedag op school, of niet? Wel eerst alles op een grote hoop in het speellokaal verzamelen!)
We vinden het fijn als je onze blogs deelt. Voor veel blogs hebben we een PDF gemaakt. Je kunt dit dan downloaden en delen: de bronvermelding staat daarin.
Let op: wij hebben dyslexie en je wordt in onze teksten dus met onze imperfectie geconfronteerd 🙂 . We kiezen voor gratis veel leesvoer maken zonder extra kosten.
Niks missen?
Het is fijn als passend onderwijs ook voor (hoog)begaafde leerlingen wordt gerealiseerd. Wij zetten ons daarvoor in. We delen elke 2 weken gratis een blog met een cadeautje.Wil je niks missen? Schrijf je in voor onze inspiratiemails.